Groene parel in Brabantse oase: Westrik opgeleverd

Het kende een lange aanloop maar het resultaat mag er zijn: het duurzame buurtschap Westrik in Prinsenbeek. Een eigen ontwikkeling van Giesbers met een dorps karakter, veel groene ruimte, 113 woningen en een ecologische verbindingszone die twee natuurgebieden zichtbaar met elkaar verbindt.

SKG Publieksprijs voor duurzame gebiedsontwikkeling

Eind 2019 won Westrik de SKG Publieksprijs voor duurzame gebiedsontwikkeling. We zijn blij en trots dat we hebben kunnen laten zien dat duurzaam ontwikkelen en bouwen veel verder kan gaan dan energiebesparing alleen. In Westrik is natuurinclusief gebouwd, waarbij de natuur een prominente rol heeft gekregen en het behoud en de ontwikkeling van biodiversiteit belangrijk zijn. Dat is hier goed gelukt. Samen met onze partners hebben we een stap verder gedacht, zodat er meerwaarde is ontstaan voor de natuur én voor de leefomgeving van de bewoners van Westrik.

Hoe het allemaal begon

In 2008 begon Giesbers de eerste gesprekken met gemeente Breda, 10 jaar later werd de start bouw van de eerste fase gevierd. Je kunt dus wel zeggen dat de ontwikkeling van Westrik even op zich heeft laten wachten. Giesbers kocht de grond rond 2008 aan met de bedoeling om het gebied te transformeren naar een rustige woonwijk in de luwte van Breda. Volgens Jasper Baas, projectmanager van de gemeente Breda, heeft de besluitvorming om meerdere redenen lang geduurd. “Het gebied lag buiten de rode contour, waardoor niet zomaar gebouwd kon worden; de provincie stond dat niet zomaar toe. Vervolgens legde de crisis zo goed als alle bouwprojecten stil en zijn de plannen pas in 2014 weer opgepakt.” In 2014 kwam wel toestemming om de rafelrand te bebouwen. Maar de gemeente Breda stelde daarbij de nodige eisen, vooral ten aanzien van duurzaamheid en ecologie.

Duurzaamheid omarmd

Uiteindelijk heeft Giesbers die duurzaamheid juist als kwaliteit voor de woonomgeving omarmd. En hebben we gemeente Breda zelfs overtuigd van enkele innovatieve duurzame oplossingen, onder meer op het gebied van klimaatadaptatie (zoals bovengrondse hemelwaterinfiltratie) en het stimuleren van biodiversiteit. Het streven een zo duurzaam mogelijke wijk te realiseren bood ons ook een manier om Westrik op een onderscheidende manier in de markt te zetten. En volgens bewoners is het heel bijzonder om nu mee te maken hoe zich een nieuw stuk natuur in en rondom hun wijk ontwikkelt.

Prominente rol voor de natuur

Bijzonder aan Westrik is de groene opzet; de groene ruimten vormen een doorgaand netwerk, maar kennen elk een eigen karakter. Van parkachtig, met een grote variëteit aan bomen en struiken, tot een ecologische verbindingszone, die de natuurgebieden Liesbos en park Overbos met elkaar verbindt. Deze zone doet dienst als leef- en voortplantingsgebied voor dieren en planten en maakt onderdeel uit van het Natuurbeheerplan van de Provincie Noord-Brabant.

Geschiedenis herleeft in Westrik

De locatie voor de ontwikkeling van Westrik ligt op een ‘lastige’ plek, ingeklemd tussen de naoorlogse dorpsuitbreidingen van Prinsenbeek en de spoorlijn. Voor stedenbouwkundige Ralf Hottenträger van od205 was het al snel duidelijk: het nieuwe Westrik moest geworteld zijn in de historie van de plek. “Westrik was vroeger een buurtschap met een eigen identiteit. Typerend waren vooral de kronkelende plattelandswegen en de diversiteit aan woningen. Dat moest terugkomen. Maar kijk je naar de laatste uitbreidingen van Prinsenbeek (uit de vorige eeuw), dan is daar alles vooral heel erg rationaal en rechttoe-rechtaan. De vraag was dus hoe we die twee werelden op een logische wijze samen konden brengen. Want je wilt toch iets ontwerpen dat recht doet aan wat er was én aan wat er nu is.

Dorps woonmilieu met veel toekomstwaarde

In het plan dat wij ontwikkeld hebben, pakken we terug op de oude sfeer van Westrik. We respecteren eeuwenoude erfgrenzen en benutten de aanwezige beplanting om een groene buffer tussen Prinsenbeek en het nieuwe Westrik te creëren. Daarbij bedachten we een dorps woonmilieu, maar wel met heel veel toekomstwaarde. Het is het combineren van oud, bestaand en nieuw naar eigentijds. Uiteindelijk is het juist het samenspel van oud en nieuw dat Westrik zo uitdagend en uniek maakt.”

Aangename verscheidenheid in woningen

Weusten Liedenbaum Architecten uit Arnhem kreeg van Giesbers de opdracht de woningen in dit nieuwbouwplan te ontwerpen. Het bureau was al vijf jaar nauw betrokken bij het project en heeft onder meer uitgebreid meegedacht over het stedenbouwkundig plan en het beeldkwaliteitsplan. Architect Hugo Liedenbaum: “Het unieke groene karakter van Westrik vormde voor mij de leidraad tijdens het ontwerpproces. We wilden een dorps buurtschap creëren waar iedereen echt aan het groen woont in een woning die net weer even anders is dan die van de buren. We kozen daarbij voor twee architectuurstijlen; modern en klassiek. Met binnen die twee stijlen weer veel variatie in gevels en kaprichtingen. Op die manier is een aangename verscheidenheid in Westrik ontstaan.”

DIT is wonen

In 3 fases zijn in totaal 105 energiezuinige twee-onder-een-kappers, vrijstaande woningen en rij- en hoekwoningen waarvan 8 Nul-op-de-Meter-(NOM)woningen neergezet, alle volgens ons DITiswonen-concept. En 8 huurwoningen in samenwerking met WonenBreburg. De woningen zijn ook op een andere manier duurzaam, namelijk door ze levensloopbestendig te maken. Door modulair te bouwen en kopers de mogelijkheid te bieden uit verschillende opties te kiezen, kunnen zij hun woning nu of in de toekomst uitbreiden. Daardoor is een afwisselende wijk ontstaan waar niet iedere woning hetzelfde is.

Bloggende landschapsarchitect

Op verzoek van Giesbers nam landschapsarchitect Ido Borkent van Bosland Adviesbureau bewoners en andere geïnteresseerden gedurende de ontwikkeling en bouw mee op een ontdekkingstocht door de landschappelijke ontwikkeling en toekomstige natuur van Westrik.

Vele mooie momenten gevierd en gedeeld

Voorafgaand en tijdens de bouw hebben we vele mooie momenten gedeeld. Zo werd elke start bouw van een fase feestelijk gevierd met de toekomstige bewoners wat hen tevens de kans gaf elkaar beter te leren kennen. We kregen ‘hoog’ bezoek van de kleuters van basisschool De Horizon in Prinsenbeek. In het kader van een schoolproject over bouwen kregen zij een rondleiding over de bouwplaats en leerden daar meer over bouwmaterialen, de machines die we gebruiken en wat je moet doen om een huis te bouwen. En om de bijen een handje te helpen hebben we meegedaan aan de Nationale Zaaidag en alle kopers van Westrik zaadjes voor 4 m² biologische bloemen gegeven. Bloemen zaaien voor bijen en andere bestuivende soorten. Door onze deelname aan deze campagne hopen we bij te hebben gedragen aan meer bewustwording rondom het belang van bestuivers en van meer biodiversiteit. En dat iedereen daar zijn of haar steentje aan bij kan dragen.

Oplevering een feit

En nu is het dan eindelijk zo ver; tweeënhalf jaar nadat de eerste paal de grond in ging, is Westrik opgeleverd! Alle woningen zijn inmiddels bewoond en het openbaar gebied is opgeleverd aan Gemeente Breda. We dragen dit nieuwe buurtschap met veel trots en vertrouwen over. En wensen alle bewoners veel woonplezier en geluk op deze groene, duurzame plek waar meerwaarde is ontstaan voor de natuur én voor de leefomgeving van de bewoners.