Met onze woningen van CLT-hout laten we zien dat het anders kan. En moet.
“Er zijn een heleboel mensen in de bouw die zich bezighouden met het toepassen van traditionele materialen en daarin expertise hebben opgebouwd. En nu wordt van hen gevraagd om aan de slag te gaan met duurzame materialen, bijvoorbeeld met Cross LaminatedTimber (CLT) zoals hier bij PUUR Wonen. Ik snap dat dit eng kan zijn, verandering is altijd lastig. Maar kijk diep in je hart, en je voelt dat het ook heel mooi, leuk en ambachtelijk is om met hout te bouwen. De boodschap is dus: blijf het doen, leer ervan en stel je kwetsbaar op.”
Dit waren de openingswoorden van dagvoorzitter Norbert Schotte tijdens het seminar Biobased Bouwen van Duurzaam Gebouwd in juli van dit jaar, dat plaats vond op het terrein van PUUR Wonen in Meerhoven, bij Eindhoven. Hier gaven wij de deelnemers de mogelijkheid om van heel dichtbij mee te maken hoe onze 56 grondgebonden CLT-woningen invulling geven aan biobased ambities en doelstellingen.
Eindhoven is 56 unieke woningen van duurzaam kruislaaghout rijker
In maart 2021 zijn we begonnen met de bouw van de eerste twee (model)woningen, onlangs werden de sleutels van de 56e woning overgedragen aan de verwachtingsvolle kopers van PUUR Wonen. En daarmee is het eerste en grootste grondgebonden CLT-woningbouwproject van Nederland een feit. De constructieve wanden van de 56 woningen, ook wel het ‘casco’ genoemd, zijn niet van beton, maar van massief hout. Dit Cross Laminated Timber (CLT) oftewel kruislaaghout is zeer stevig en bovendien enorm duurzaam. Niet te verwarren met ‘houtskeletbouw’ dat bestaat uit holle wanden. PUUR Wonen is ontstaan uit een samenwerking tussen Gemeente Eindhoven, Kalliste Woningbouwontwikkeling, FAAM Architects, Edith Kolkman Stedenbouw&Landschap en Giesbers Ontwikkelen en Bouwen.
Een terugblik op de totstandkoming van deze unieke woonwijk in CLT-hout.
Houtbouw: “Niet afwachten maar stappen vooruit zetten”
Bouwend Nederland zit in een lastige spagaat: Rijksoverheid wil dat er meer gebouwd wordt terwijl tegelijkertijd de CO2-uitstoot omlaag moet. Houtbouw zou aan de oplossing van dit probleem kunnen bijdragen. Wij zijn er enthousiast over en ondervonden dat er al veel belangstelling bestaat voor woningen van dit materiaal. Samen met zusterbedrijf Kalliste waagden we de sprong met de ontwikkeling en bouw van 56 woningen in CLT-hout. Twee modelwoningen hebben we als ‘pilot’ gebruikt om de nieuwe bouwmethodiek in de vingers te krijgen en toekomstige bewoners er in mee te nemen. “We hebben bewust voor Eindhoven gekozen”, vertelde directeur John de Beijer vorig jaar in een interview met Het Ondernemersbelang. “Binnen deze high tech regio is sprake van een meer internationaal georiënteerde woonconsument, die al enigszins bekend is met houtbouw. Want de materie is nieuw. Het is een spannende vraag hoe de Nederlandse consument het oppikt.”
De keus voor Eindhoven blijkt, gelet op de snelle verkoop van de woningen, een juiste geweest te zijn. Inmiddels zijn andere woningbouwplannen in houtbouw in voorbereiding – zoals Casa Vita in Pijnacker en De AppèlPlaats in Arnhem – en delen we onze ervaringen met relaties en opdrachtgevers. Zowel in conceptontwikkeling, bouw als nazorg proberen we te innoveren. En dat dragen we graag uit. “Niet afwachten, maar stappen vooruitzetten. Dat zit in ons DNA”, stelt John de Beijer.
Bouwen in hout voor een gezondere toekomst
Beton is het meest toegepaste materiaal in de bouw en tegelijkertijd een van de meest vervuilende bouwmaterialen. Gebruik van dit soort eindige grondstoffen heeft een negatieve CO2-impact en uitputting van de aarde tot gevolg. Daarom zetten wij hoog in op bewustwording van de veelal nog verborgen milieu-impact van bouwmaterialen. En vooral ook op hoe we deze impact kunnen beperken. Door bij PUUR Wonen te bouwen met hout hebben we gekozen voor een zogenaamd biobased materiaal dat oneindig beschikbaar is en tijdens het groeiproces CO2 opslaat, terwijl tijdens het productieproces van cement juist extreem veel CO2 wordt uitgestoten. Door het gebruik van hout vervingen we hier 1.600 m3 beton en staal waarmee we in plaats van een CO2-uitstoot van 500 ton een CO2-opslag van maar liefst 1.000 ton hebben gerealiseerd!
Door voorgaande als vertrekpunt te hanteren in het ontwerpproces is het gelukt om alle woningen uit te voeren met een draagconstructie van kruislaaghout. Het kruislaags verlijmd vurenhout heeft als basis een hernieuwbare en herbruikbare grondstof uit duurzaam beheerde bossen in Europa, voorzien van een PEFC-certificaat. Giesbers heeft zowel een FSC® als een PEFC Chain of Custody certificaat. De hoeveelheid hout die gebruikt is bij de bouw van PUUR groeit in minder dan 2 minuten weer aan in deze Europese bossen.
Daadwerkelijke implementatie biedt meerwaarde aan opdrachtgevers
We gaan nog verder en hebben bij deze ontwikkeling ‘losmaakbaarheid’ en hergebruik van materialen meegenomen. In deze video vertellen we je er, samen met onze bouwpartners ZND Nedicom en New Horizon, graag meer over. Zo zijn alle PUUR Wonen huizen grotendeels demontabel en recyclebaar. En zijn alle daken bedekt met circulair bitumen (citumen). Het oude bitumen kwam onder meer van ontmantelde kantoorgebouwen in Nieuwegein, die plaats hebben gemaakt voor een aantrekkelijke buurt met 47 koopwoningen die wij hier in opdracht ontwikkeld en gebouwd hebben, het Edisonkwartier. En dat proces past helemaal bij onze visie op duurzaamheid.
We praten er dus niet alleen over maar implementeren dit soort innovaties en ontwikkelingen ook daadwerkelijk in projecten waarmee we meerwaarde kunnen bieden aan onze klanten. Zo werken we als bouwsector samen met partners en opdrachtgevers toe naar een circulaire economie.
Gezonde meerwaarde voor bewoners
Daarnaast zorgt hout voor een gezonder leefklimaat en heeft het wonen in hout positieve effecten op de fysieke en mentale gesteldheid van de bewoners. Het is een natuurlijk product waarin mensen zich prettig en comfortabel voelen blijkt uit diverse onderzoeken. Hout ademt en voelt als een warme deken, geeft veel sfeer en is goed voor mensen met allergieën. Het is dan ook comfortabel én gezond wonen in een huis van massief hout, temeer daar door een zeer goed vochtregulerend vermogen de luchtvochtigheid altijd op een relatief constant en laag niveau blijft. En het houtpakket is dik genoeg om bij brand een uur stand te houden, dus de brandveiligheid is ook gewaarborgd. In deze video vertellen de kopers van een van de modelwoningen waarom zij voor een woning van hout gekozen hebben, op deze plek.
PUUR Wonen in een hoogwaardige groene (be)leefomgeving
De onbebouwde locatie tussen de Meerhovendreef en de Graslook in Eindhoven is nu omgevormd tot een hoogwaardige groene (be)leefomgeving met duurzame woningbouw, waarbij we ook aandacht hadden voor behoud en ontwikkeling van biodiversiteit. Door natuurinclusief te bouwen, een manier van duurzaam bouwen waarbij de natuur een prominente rol krijgt. De leefomgeving is stedenbouwkundig zorgvuldig ingepast – met de woningen in drie hoven in het natuurterrein langs het aanwezige riviertje de Rundgraaf – om de landschappelijke beleving ook vanuit de woningen maximaal tot zijn recht te laten komen. Met natuurontwikkeling wordt de kwaliteit van het gebied versterkt door van gecultiveerd grasland naar een natuurterrein met een variatie aan kruiden en natuurgrassen te gaan, waardoor er meerwaarde ontstaat voor de natuur én voor de bewoners van PUUR. De in het ontwerp opgenomen binnenhoven bevorderen onderling sociaal contact en daarmee de cohesie binnen deze nieuwe wijk.
Uniek in Nederland: bewoners PUUR Wonen ontvangen materialenpaspoort woning
Gezien de duurzaamheidsambities die wij nastreven bij PUUR Wonen krijgen alle kopers van ons een uniek ‘materialenpaspoort’ van hun inmiddels opgeleverde woning. Dit digitale paspoort geeft inzicht in alle producten en bijbehorende materialen die in de woning verwerkt zijn. Zoals het eigendom van een woning en de onderliggende kavel worden vastgelegd in het Kadaster, worden de producten en bijbehorende materialen van een woning aan de hand van het materialenpaspoort vastgelegd in het Madaster. Bij de uitreiking hebben we samen met Madaster de bewoners uitgelegd wat de (toekomst)waarde ervan is. Het paspoort dat ze ontvangen hebben is specifiek voor hun woning en uniek in Nederland!
Materialenpaspoort draagt bij aan volledig circulaire woningbouw
Hiermee lopen we vooruit op aangekondigde regelgeving die een materialenpaspoort voor nieuwbouwwoningen in de komende jaren verplicht gaat stellen. Deze verplichting kan in lijn worden gezien met het energielabel waarvoor dit al jaren geldt. Het energielabel heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de transitie naar energieneutrale woningbouw. Het materialenpaspoort draagt bij aan het bereiken van een volledig circulaire woningbouw als antwoord op de steeds schaarser wordende grondstoffen. Meer informatie over Madaster – waarvan wij al jaren partner zijn – en het materialenpaspoort zie je in dit filmpje.
De kopers zijn enorm enthousiast over en betrokken bij deze manier van bouwen. “Gaaf om onderdeel van een super uniek bouwproject te zijn en in een woning van hout te wonen.” Daarvan getuigt ook de opmerking van een van hen dat ze eigenlijk niet in Meerhoven wilden wonen, maar de natuurlijke inrichting en bouwmethodiek van PUUR Wonen hen echt overtuigd hebben.
Woningen voor 45% circulair
Met het paspoort kunnen bewoners hun woning in 3D bekijken en het geeft inzicht in de financiële waardering. Een van de bewoners is van mening dat dit het begin is. “Vanaf hier zal het materialenpaspoort meer en meer gaan leven en betekenen.” Want het paspoort geeft ook de circulariteitsindex weer, dat wil zeggen in welke mate de woning circulair is. Voor de woningen van PUUR Wonen is dit percentage ca. 45%. Ter vergelijking, in 2030 wordt de norm 50%. Dus met deze woning van hout voldoen de kopers al bijna aan de norm die over 8 jaar geldend wordt.
PUUR Wonen genomineerd voor de Nationale Houtbouwprijs
Het doel van de Nationale Houtbouwprijs, een initiatief van Het Houtblad, is om het bouwen met hout in Nederland te stimuleren. Naar aanleiding van onze voorselectie is de vakjury van de Houtbouwprijs langs geweest op PUUR Wonen. Hier heeft zij naast het verhaal door betrokken collega’s ook een aantal zeer enthousiaste kopers gesproken, die vol vuur vertelden over hun woning en zelfs een rondleiding gaven. Vorige week hoorden we dat we genomineerd zijn in de categorie ‘seriematige houtbouw’! Meer info lees je hier. Het project met de meeste stemmen wint de Publieksprijs. De winnaars van alle awards worden bekendgemaakt tijdens de Houtdag 2022.
