Archeologisch Depot Nijmegen en Gelderland

Na uitbreiding ontstaat grootste archeologische schatkamer van Nederland

Het Archeologisch Depot Nijmegen en het Archeologisch Depot Gelderland worden samengevoegd. Dat gebeurt aan de Nieuwe Dukenburgseweg waar het gemeentelijk Archeologisch Depot al is gehuisvest. Dit depot – dat 2000 jaar geschiedenis van de stad en van de provincie bevat – voldoet niet meer aan de eisen en wensen van deze tijd. Het nieuwe depot wordt toekomstbestendig en een stuk groter door de samenvoeging. Daarmee ontstaat de grootste archeologische schatkamer van Nederland: het Archeologisch Depot Nijmegen en Gelderland.

Wij nemen de ontwikkeling en bouw van de uitbreiding voor onze rekening. Voor deze opdracht werken we nauw samen met architect diederendirrix, bouwfysisch adviseur Peutz, Bouwtechnisch Ingenieursbureau Croes en installateur Bink.

Bodemvondsten behouden en toegankelijk houden

Gemeente Nijmegen bewaart alle archeologische bodemschatten die opgegraven zijn binnen de grenzen van Nijmegen in een eigen depot. Onderzoekers kunnen het depot bezoeken en musea en andere culturele organisaties kunnen vondsten lenen voor bijvoorbeeld onderzoek of een tentoonstelling. Ook provincie Gelderland heeft archeologische vondsten in bezit en een wettelijke taak op het gebied van archeologie. Archeologische bodemvondsten binnen onze provincie moet zij behouden en toegankelijk houden voor publiek. Ook zorgt zij ervoor dat onderzoekers toegang hebben tot de bodemvondsten. Een deel van de archeologische vondsten ligt in Museum Kam en is toegankelijk voor onderzoekers. Publiek kan op afspraak langskomen. In Museum Kam liggen bijvoorbeeld metalen en gouden voorwerpen. De belangrijkste provinciale archeologische vondsten zijn in musea te zien, zoals in het Valkhof Museum. Daarnaast worden regelmatig vondsten uitgeleend wanneer bijvoorbeeld musea daar om vragen.

Gezamenlijk Archeologisch Depot

Het archeologisch depot wordt nu zo uitgebreid en ingericht dat er meer – en beter – bewaard kan worden voor toekomstige generaties. De nieuwbouw voor het gezamenlijke depot van de provincie Gelderland en gemeente Nijmegen komt tegen het bestaande depot van de gemeente Nijmegen. Het Archeologische Depot Nijmegen en Gelderland wordt dan de grootste archeologische schatkamer van Nederland. Straks bevinden zowel de gemeentelijke als de provinciale collectie zich hier onder één dak.

Trots op verleden: depot van uitzonderlijke waarde

De uitbreiding sluit aan op het bestaande depot en wordt een gebouw waarin de functie van het depot en de trots op het verleden op een aantrekkelijke manier worden ingepast, met een herkenbare identiteit die past bij de gebruikers. Het depot is van uitzonderlijke waarde voor de stad Nijmegen en de provincie Gelderland, het bevat ruim 2000 jaar geschiedenis van Nijmegen en van Gelderland. Alle stukken die hier bewaard worden, vertellen hun eigen verhaal. Na de uitbreiding ontstaat een toekomstbestendig gebouw dat voldoet aan alle wettelijke eisen voor het duurzaam bewaren van collecties.

Lowtech gebouw draagt bij aan duurzaamheidsdoelstellingen

Bijzondere aandacht gaat uit naar de installaties die het klimaat in het gebouw gaan beheersen en zorgen voor een constante binnentemperatuur en luchtvochtigheid, een belangrijk onderdeel van een depot. Alleen als er mensen het depotgedeelte zelf in- of uitgaan verandert het klimaat voor even, daarna wordt het weer op ‘pauze’ gezet. Hierdoor vinden er zo min mogelijk temperatuurschommelingen plaats die de conditie van de bodemschatten kunnen beïnvloeden. Door hele hoge isolatiewaarden en een hoge luchtdichtheid zijn er heel weinig installaties nodig. Een lowtech gebouw dus met een heel laag energiegebruik. Daarmee draagt de uitbreiding ook bij aan de duurzaamheidsdoelstellingen van gemeente Nijmegen.

Flexibel en adaptief

Het depot is niet alleen een belangrijke bewaarplaats, maar ook de thuishaven voor diverse gebruikers van wie de werkprocessen door het gebouw optimaal ondersteund moeten worden in een aantrekkelijk en comfortabel werkklimaat. Het vernieuwde depot wordt dan ook een flexibel gebouw dat zich kan aanpassen aan de veranderende werkzaamheden van de gebruikers en groeiprognoses van de organisaties.

De uitbreiding wordt zo uitgevoerd dat de werkprocessen in het bestaande depot doorgang kunnen vinden en oud- en nieuwbouw uiteindelijk als één depot kunnen functioneren.

Depot als verlengstuk van museum

Het nieuwe depot blijft geen gesloten bouwwerk, maar krijgt een hybride vorm. En sluit aan bij een transitie in de museumwereld waarin depots een verlengstuk worden van musea waar de grootste of meest opvallende schatten geëtaleerd worden. Het nieuwe depot wordt dan ook toegankelijker gemaakt voor een breder publiek. Zo voorziet het ontwerp van diederendirrix in een aantrekkelijkere buitenzijde. In de overwegend gesloten gevel worden (kleine) vitrines als spannende inkijkjes in het depot opgenomen. Het zijn de plekken waar het depot haar bodemschatten kan tonen aan bezoekers of de passant.

In het ontwerp is een vide opgenomen – het organisatorische hart van het gebouw – die alle gebouwlagen met elkaar en met de hoofdentree verbindt. In één oogopslag toont deze ruimte alle activiteiten, gebruikers, zones en de collectie. Het feitelijke archief wordt bereikt wanneer medewerkers over de loopbruggen aan de vide door de ervaarbaar dikke klimaatzone het depot betreden.

Zorgvuldige stedenbouwkundige inpassing

Het Archeologisch Depot Nijmegen en Gelderland gaat een pioniersrol spelen en is een van de eerste zichtbare vernieuwingen in de ontwikkeling van Winkelsteeg naar een woon-werkgebied met voorzieningen en een voetgangersgebied aan de Nieuwe Dukenburgseweg.

Verrassende oplossing die past bij complexe vraag

Als integrale ontwikkelende bouwer is het ons gelukt binnen budget dit verhaal sluitend te maken voor opdrachtgevers gemeente Nijmegen en provincie Gelderland. Een complexe vraag waarvoor wij, in samenwerking met onze partners, een passende oplossing hebben gevonden die de gemeente en provincie positief verrast heeft. Door vergaand inzicht verkregen te hebben in de vraag en de behoefte van onze opdrachtgevers, de waarde van het depot op die plek, de pioniersrol die het in gebiedsontwikkeling Winkelsteeg gaat spelen en de financiële haalbaarheid van het geheel hebben we het oorspronkelijke, functionele ontwerp geoptimaliseerd en er beleving aan meegegeven. De bodemschatten uit de lange geschiedenis van de gemeente Nijmegen en provincie Gelderland krijgen op deze manier de aandacht die ze verdienen.